Elke druppel telt: de nieuwe Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater 2023
Grotere regenwaterputten en meer water dat moet infiltreren: het zijn enkele van de vele maatregelen waarmee Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir Vlaanderen beter wil wapenen tegen de droogte en mensen thuis over voldoende water wil laten beschikken. Opvallend: ook het openbaar domein ontspringt niet langer de dans.
De Vlaamse Regering keurde op 10 februari 2023 een aangescherpte hemelwaterverordening goed. Een overzicht van de voornaamste bepalingen.
Grotere regenwaterputten
De verplichte volumes voor regenwaterputten worden doordacht opgetrokken. Wie vandaag bouwt of grondig verbouwt, moest tot op heden een regenwaterput van 5.000 liter laten steken, ongeacht de dakoppervlakte. Daar komt nu verandering in. 5.000 liter blijft het minimum. Is de dakoppervlakte groter dan 80 m², dan moet de regenwaterput minstens 7.500 liter groot zijn. Wanneer het dak meer dan 120 m² beslaat, dan is een put van 10.000 liter verplicht. Dat water moet dan weer verplicht gebruikt worden voor het doorspoelen van het toilet, als poetswater of voor de wasmachine.
Ook het openbaar domein
De verordening gaat uit van het principe ‘elke druppel telt’. De infiltratie- en buffervolumes worden dus hoger. Voorheen was de verordening niet voor het openbaar domein van toepassing. Straten, wegen en pleinen moesten dus niet voldoen aan de verordening. Te gek voor woorden, vond minister Demir: “Je kan geen inspanningen vragen van de burger, maar als overheid zelf de andere kant opkijken. Het openbaar domein zal daarom ook aan de verordening moeten voldoen”.
De nieuwe regelgeving betekent niet dat elke oprit in Vlaanderen uitgebroken moet worden of een groot deel van de regenwaterputten plots te klein zou zijn. De nieuwe regels gelden enkel voor nieuwe projecten zoals nieuwbouw, grondige verbouwingen of ingrepen aan de afval- én hemelwatervoorziening”.
De nieuwe hemelwaterverordening is voor particulieren sinds 2 oktober 2023 van toepassing. Omwille van de complexiteit van grotere bouwwerken volgt het openbaar domein in januari 2025.
Belangrijkste wijzigingen
-
Het optrekken van de minimale volumes van hemelwaterputten
-
De verplichting tot plaatsing van een hemelwaterput bij verbouwing of uitbreiding aan bestaande gebouwen
-
De verplichting om het opgevangen hemelwater maximaal te gebruiken voor toepassingen waar geen drinkwaterkwaliteit voor nodig is, waaronder toiletspoeling, kuiswater, wasmachine en buitengebruik.
-
Een groter buffervolume en infiltratieoppervlakte van de verplichte infiltratievoorziening
-
Een groter buffervolume voor grote verharde oppervlakten, wanneer om technische redenen geen infiltratievoorziening kan aangelegd worden.
-
De mogelijkheid om verplichtingen met betrekking tot hemelwater collectief op te nemen.
Hierbij nemen, conform de eerste pijler van de Blue Deal, ook overheden de handschoen op en geven ze het goede voorbeeld. Bijgevolg is deze verordening ook van toepassing op het openbaar domein.
Auteur: Vlario
Info m.b.t. de verschillende opties voor bovengrondse infiltratiesystemen
Er zijn verschillende bovengrondse infiltratiesystemen mogelijk: Infiltratiekom, infiltratiebekken, wadi, infiltratiegracht of een swale.
Het belangrijkste verschil tussen de sytemen is de diepte en de opbouw. U krijgt een duidelijk overzicht in het webinar en in het technisch achtergronddocument (links hiernaar vindt u onderaan deze pagina).
In geval er geen noodoverloop is toegelaten/mogelijk is in het bovengonds infiltratiestysteem, mag je het volledige volume van de kom in rekening nemen tot aan rand met maaiveld. In de provincie Vlaams-Brabant is men trouwens altijd verplicht om zonder noodoverloop te werken.
In deze gevallen wordt de infiltratievoorziening vergroot met een extra hoogte van 30 cm tot aan het maaiveld.
Je voorziet dan best wel een terugslagklep op de aanvoer als die in de helling/rand van de kom zou uitkomen, dit om te vermijden dat het afvoerstelsel naar de infiltratiekom zich ook stroomopwaarts zou vullen. Een andere oplossing is het water vanaf de maaiveldrand te laten inlopen.
Een en ander zal hierbij natuurlijk afhangen van de niveaus van het terrein en de niveaus van de ondergrondse hemelwaterafvoeren naar de put en aansluitend het infiltratiebekken.
Weet dat je altijd de regelgeving moet volgen, maar dat afwijkingen kunnen aangevraagd worden mits geldige motivering en evt. bijhorende berekening (bv. Hoge grondwaterstand, kleibodem, enz. ...).
Meer info
Bouwunie gaf begin maart 2024 een webinar waarin Vario de regelgeving van de hemelwaterverordening toelichtte. Buildwise gaf er meer uitleg over de praktische uitvoering van infiltratievelden en binneninstallaties.
Je kan het webinar herbekijken (link webinar over de hemelwaterverordening). De presentaties vind je hieronder (download).
Nog meer info over de GSVH vind je hier:
