Het bouwverlof, wat is dat eigenlijk?
Tijdens de zomermaanden glijdt rust als een dekentje over ons land. Minder stress, minder verkeer, minder files (behalve naar de kust misschien). Deels dankzij het traditionele bouwverlof. Iedereen kent het. Maar vanwaar komt het bouwverlof eigenlijk? En is het nu verplicht of niet? Wij zetten alles een op rij.
Vanwaar komt het bouwverlof?
Niemand die er echt de vinger kan op leggen, maar vermoedelijk ontstond het collectief bouwverlof kort voor WOII, toen het betaald verlof werd ingevoerd. Wellicht besliste de bouwsector vrij snel om die dagen collectief vast te leggen. Het waren vakbonden en werkgevers die overeen kwamen wanneer dat verlof in welke regio viel. Ze hielden daarbij rekening met lokale festiviteiten, zoals kermissen.
Vandaag beslissen werkgevers en vakbonden nog steeds per regio over het bouwverlof. Maar de verschillen tussen de regio’s zijn kleiner. De weken overlappen elkaar. De lokale festiviteiten spelen minder. En bouwbedrijven werken natuurlijk niet langer alleen maar onder de kerktoren. Enkel West-Vlaanderen en Lokeren hebben een duidelijk andere regeling.
Wat is het bouwverlof?
Arbeiders in de bouwsector hebben grosso modo twee soorten vakantie: de 20 dagen wettelijke vakantie en de 12 inhaalrustdagen omdat ze 40 uren per week in plaats van 38 uren per week werken.
De sector legt die 12 rustdagen op hetzelfde moment vast voor heel België. Deze vastgelegde rustdagen zijn verplicht en je kan daar als werkgever enkel in uitzonderlijke situaties van afwijken.
De wettelijke vakantiedagen, dat is ‘het bouwerlof’ zoals we het kennen.
Is het bouwverlof verplicht?
Neen. Werkgevers en vakbonden sluiten elk jaar een akkoord over wanneer over wanneer het bouwverlof in welke regio valt. Maar dat collectieve bouwverlof is een aanbeveling, geen verplichting. Je kan er als bedrijf dus makkelijk van afwijken, door het te melden bij de Inspectiedienst Toezicht op de Sociale Wetten (TSW). Bouwunie maakt het je helemaal gemakkelijk en stelde voor haar leden hiervoor een modeldocument op. Je hoeft het trouwens enkel te melden als je TSW in het begin van het jaar liet weten wanneer je het collectieve verlof ging vastleggen.
Wat doen mijn collega’s?
Uit een bevraging van Bouwunie uit 2024 blijkt dat 8 op 10 bouwbedrijven de voorgestelde periode van bouwverlof gewoon volgt. Dat heeft zijn redenen. Zo is het voor iedereen duidelijk wanneer een bedrijf sluit en wanneer je als arbeider vakantie hebt. De bouwsector is bovendien een keten. Veel architecten en bouwmaterialenhandelaars volgen het bouwverlof ook. Zo zit bij manier van spreken niemand nodeloos met zijn vingers te draaien.
8 op 10 volgt, dus dat betekent dat een deel van de bedrijven afwijkt. Zo kiezen sommige bedrijven ervoor om het bouwverlof van een andere regio te volgen. Omdat ze daar meer werven hebben bijvoorbeeld. Of ze beslissen om 1 of 2 weken collectief te sluiten (zo kan de zaakvoerder zelf ook met vakantie). De 2 overgebleven weken mogen de arbeiders dan vrij opnemen. En zo zijn er nog combinaties mogelijk. Vaak wijken bedrijven af op vraag van de werknemers.
Soms zijn er ook onvoorziene omstandigheden waardoor bedrijven willen of moeten afwijken. Het slechte weer bijvoorbeeld. Liep een bedrijf te veel vertraging op door het slechte weer, dan kan het – zelfs last minute – beslissen om toch door te werken. En het verlof op een ander moment toe te kennen.
Wanneer valt het bouwverlof?
Bouwunie maakt elk jaar een handig overzicht. Je vindt de kalender hier.
