Neem beschermingsmaatregelen om longschade door kwartsstof te voorkomen

Bij arbeiders die kwartscomposiet bewerkten, is ongeneeslijke stoflong vastgesteld. Gealarmeerde artsen vragen een verbod op het materiaal in Europa. Zo lezen we in De Standaard.

Waarover gaat het precies? En voor wie is dit belangrijk?

Kwartsstof

Kwartscomposiet wordt gemaakt door vermalen steen te binden met harsen en pigment. Het bevat tot meer dan 90 procent kwarts, terwijl dat bij graniet maar 30 procent en bij marmer 3 procent is. En net dat kwarts creëert het gezondheidsprobleem.

Als je in materialen met kwarts gaat boren, zagen of slijpen, komen er kwartsstofdeeltjes vrij die als ze ingeademd worden diep in de longen dringen en daar schade aanrichten.
Het gaat niet alleen om het bewerken van kwartscomposiet. Ook bij zagen en slijpen van natuursteen, baksteen, dakpannen, boordstenen, tegels,… kan kwartsstof vrijkomen.

Preventieve maatregelen

De gevaren van kwartsstof zijn al langer gekend. Er is een Europese richtlijn (2017/2398) en Belgische regelgeving (KB 12.01.2020) die stellen dat er voldoende bewijs is dat kwartsstof kankerverwekkend is en dat voorzichtigheid geboden is voor iedereen die hieraan blootgesteld wordt.

De regelgeving verplicht de werkgever om voor alle werkzaamheden waarbij kwartsstof vrijkomt, beschermingsmaatregelen te nemen. Dat wil zeggen: er moet stofafzuiging zijn of je moet slijpen met watertoevoer, en je moet tegelijkertijd een beschermend FFP3-masker dragen, of bij intensieve blootstelling, een half- of volgelaatsmasker.

Vanaf wanneer je maatregelen moet nemen, is ook vastgelegd. De grenswaarde voor kwartsstof die niet overschreden mag worden, bedraagt 100 μg/m³ gedurende een arbeidsdag van 8 uur (over een loopbaan van 40 jaar). Dat komt neer op een toegelaten blootstelling aan 100 μg of 0,100 mg per kubieke meter gedurende een volledige werkdag van 8 uur, of aan een piekbelasting van 800 μg gedurende 1 uur.
Om een idee te geven: 100 μg kwartsstof komt overeen met een volle soeplepel.

Het sectorfonds voor de bouw Constructiv heeft een aantal nuttige publicaties hierover ontwikkeld, waaronder preventie- en toolboxfiches. Die vind je op de site ‘Building your learning’

Bij het bewerken van composietsteen, dat 70 tot 95% kwartsstof bevat - veel hoger dan in andere materialen – stelt Constructiv extra, specifieke preventiemaatregelen voor:

• Draag een extra persoonlijke ademhalingsbescherming
  Aangezien de restconcentratie na bijvoorbeeld watertoevoer nog altijd hoog is, is het eerder aan te raden om een half- of volgelaatsmasker met filters te dragen dan een wegwerpmasker (FFP3).

• Beperk de blootstelling in tijdsduur
  De slijpwerkzaamheden worden het best uitgevoerd in een aparte werkruimte, los van de andere werkzaamheden.

• Maak gebruik maken van een computergestuurde machine die in een ruimte staat die afgesloten kan worden tijdens de slijpwerkzaamheden en waarvan het bedieningspaneel buiten deze afgesloten zone staat
  

Samengevat

Er gelden strenge regels voor de blootstelling aan kwartsstof

Er zijn voldoende preventieve maatregelen mogelijk: stofafzuigingssystemen of waternevelsystemen (collectieve bescherming), én tegelijkertijd beschermende maskers zoals FFP3-maskers of maskers met een P3-filter (persoonlijke bescherming)

Voor info en advies kunnen bedrijven terecht bij de sectorfondsen Constructiv (bouw) en Woodwize (hout en stoffering), en bij de Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het werk.