Rode diesel: hoe zit dat nu precies?

Eind 2017 voerde de douane gerichte controles uit op het gebruik van rode en witte diesel in voertuigen op de openbare weg. Gebruikt u rode diesel terwijl dat niet mag, dan riskeert u een boete tussen 500 en 5.000 euro! In geval van herhaling kan die zelfs worden verdubbeld. Reden genoeg om nog even op een rijtje te zetten wanneer rode diesel wel of niet mag…

Waarvoor is rode diesel toegelaten?

Het verlaagde tarief industriële en commerciële doeleinden (‘rode diesel’) is mogelijk voor voertuigen die niet onderworpen zijn aan de periodieke technische keuring en dus niet beschikken over een vergunning voor overwegend gebruik op de openbare weg. Het gaat in eerste instantie om:
▪ motoren van installaties en machines die worden gebruikt in de bouw, de wegen- en waterbouw en voor openbare werken. Voorbeelden: schrapers, laadschoppen, heimachines, wegwalsen, egaliseermachines, bulldozers, graafmachines, hijstoestellen, grasmaaiers voor openbare werken;
▪ motoren van voertuigen die door hun bestemming buiten de openbare weg worden gebruikt of waarvoor geen vergunning is verleend voor overwegend gebruik op de openbare weg. Voorbeeld: vorkheftrucks;
▪ stationaire motoren, dat wil zeggen vaste motoren voor het aandrijven van generatoren, compressoren, pompen, centrifuges en andere. Die motoren kunnen ook op voertuigen gemonteerd zijn, maar dan moeten ze wel over een afzonderlijke brandstoftank beschikken die los staat van de brandstoftank voor het voertuig.

Hoe zit het met tractoren?

Voor tractoren is de regeling iets complexer. Doorslaggevend zijn de volgende twee vragen. Een: geldt er een verplichte periodieke technische keuring voor de tractor?
Twee: waarvoor wordt de tractor precies gebruikt?

1 Witte diesel
Elke tractor die niet vrijgesteld is van een periodieke technische keuring, moet op witte diesel rijden. Ook tractoren die wel vrijgesteld zijn van de periodieke technische keuring maar die uitsluitend voor bouwwerkzaamheden worden gebruikt, moeten witte diesel tanken.

2 Rode diesel
In onderstaande gevallen wordt een tractor vrijgesteld van de periodieke technische keuring en mag hij rode diesel tanken:
▪ de tractor heeft een maximaal toegelaten massa MTM van minder dan 3500 kilogram;
▪ de tractor heeft meer dan 3500 MTM en wordt uitsluitend gebruikt voor land-, tuin-, bosbouw of visteelt, hetzij professioneel, hetzij privaat;
▪ de tractor heeft meer dan 3500 MTM en wordt door wegbeheerders of hun aannemers uitsluitend ingezet voor het onderhoud van wegen (bv. bermen maaien, snoeien) of voor winterdiensten (bv. sneeuw ruimen, strooizout verspreiden, het verkeer beveiligen bij gevaarlijke omstandigheden).

3 Gemengd gebruik
Wat als een loonwerker ook aan grondverzet doet of puin vervoert? In dat geval is er sprake van gemengd gebruik, waarvoor een speciale regeling geldt.
Als de niet-landbouwactiviteiten het zwaarst wegen in het gemengde gebruik, moet de betrokkene witte diesel tanken.
Als de landbouwactiviteiten overwegen, mag de betrokkene rode diesel tanken, maar moet hij voldoen aan een aantal voorwaarden. Hij moet zich laten registreren en over een vergunning ‘energieproducten en elektriciteit’ van het type eindgebruiker beschikken. Als iemand anders dan de titularis van de nummerplaat de tractor gebruikt, moet de titularis een gebruikersoverzicht bijhouden. De tractor moet uitgerust zijn met een urenteller. De betrokkene moet op een registratieformulier de uren noteren die hij buiten de landbouw presteert. Ieder kwartaal moet hij die uren doorgeven aan de Douane en Accijnzen en aanvullende accijnzen betalen. Het niet-vrijgestelde verbruik wordt berekend op een forfait van 0,2 liter per uur en per kilowatt.

Hoe groot is het verschil tussen rode en witte diesel?

De verlaagde accijnzen op gasolie en gasolie extra voor commercieel en industrieel gebruik bedragen momenteel 22,8845 euro per 1.000 liter bij 15° C, terwijl de accijnzen op (witte) diesel in het eerste kwartaal van dit jaar zijn opgelopen tot 529,9726 euro per 1.000 liter. Een niet te veronachtzamen verschil dus.

Vergeleken met gasolie of gasolie extra voor verwarmingsdoeleinden is er op rode diesel nog wel een kleine toeslag. Om misverstanden bij bestellingen te voorkomen, kunt u uw leverancier het best uitdrukkelijk melden dat u de bestelde gasolie of gasolie extra (gedeeltelijk) wil aanwenden voor commercieel en industrieel gebruik. Hij stort dan de toeslag door aan Douane en Accijnzen en vermeldt het toegepaste accijnstarief op uw factuur. Controlediensten kunnen daarmee gemakkelijk nagaan of het verschuldigde accijnssupplement daadwerkelijk werd toegepast. Gebeurt dat niet, dan bestaat het risico dat de fiscus de betrokken facturen niet als kosten aanvaardt.

Wat als u onterecht rode diesel gebruikt?

In dat geval riskeert u een boete tussen 500 en 5.000 euro die, in geval van herhaling, kan worden verdubbeld. Niet mis, zeker als u weet dat rode diesel ook na enkele tankbeurten met witte diesel nog altijd sporen nalaat.

Tekst: Staf Bellens, CD Media
Foto: AF Fotografie